Wat verstaan we onder gezondheid?
Het begrip gezondheid en gezond zijn wordt door velen anders geïnterpreteerd en ervaren. Gezondheid slaat in ieder geval niet alleen op het lichamelijk, maar evengoed op het mentaal functioneren. Iemand kan lichamelijk een goede fysieke gezondheid hebben, maar kan tegelijkertijd wel mentale moeilijkheden ervaren. Andersom kan iemand die fysiek een chronische aandoening heeft, toch mentaal goed in zijn vel zitten. De mentale en fysieke gezondheid kunnen daarnaast niet losgekoppeld worden van iemand zijn sociale omgeving.
Het begrip positieve gezondheid komt voort uit twijfel over de definitie van gezondheid van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit 1948. Deze luidt: Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden en niet alleen maar de afwezigheid van een ziekte of gebrek. De laatste decennia neemt het aantal mensen met één of meer chronische aandoeningen toe, waardoor volgens bovenstaande definitie veel mensen ‘ziek’ zouden zijn.
Positieve gezondheid
Huisarts Machteld Huber stelt als nieuwe definitie voor gezondheid: het vermogen om je aan te passen en zelf te beslissen hoe om te gaan met de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.
Het accent ligt hierbij niet op de ziekte, maar op de mensen zelf, hun veerkracht en wat hun leven zinvol maakt. Een tweede verschil is dat er zes dimensies zijn waarmee men ‘gezondheid’ in kaart kan brengen, anders dus dan de drie (sociaal, fysiek, mentaal) van de WHO. De zes dimensies of indicatoren zijn:
- lichaamsfuncties (bijvoorbeeld: ik voel me gezond en fit),
- mentaal welbevinden (bijvoorbeeld: ik voel me vrolijk),
- zingeving (bijvoorbeeld: ik ken mijn plek, ik heb vertrouwen in mijn toekomst),
- kwaliteit van leven (bijvoorbeeld: ik geniet van mijn leven),
- meedoen (bijvoorbeeld: ik heb goed contact met andere mensen) en
- dagelijks functioneren (bijvoorbeeld: ik kan goed voor mezelf zorgen).
Deze brede en dynamische invulling van gezondheid, met deze zes dimensies wordt ‘Positieve Gezondheid’ genoemd. Meer informatie hierover vindt u op:
https://www.iph.nl/positieve-gezondheid/wat-is-het/
De bovenstaande zes dimensies zijn verwerkt in een zogenaamd spinnenwebdiagram. Het spinnenweb is bedoeld als leidraad voor een gesprek, bijvoorbeeld tussen arts en patiënt over diens gezondheid en welbevinden. Niet het oordeel van de professional staat centraal, maar dat wat de persoon zelf belangrijk vindt en waar hij of zij aan wil werken.
